หากหัวหน้าคิดจะออกคำสั่งให้เปลี่ยนจาก Excel ไปใช้โปรแกรมอื่นที่มีราคาถูกว่าหรือแจกให้ใช้กันฟรี ขอให้พิจารณาประเด็นต่อไปนี้ให้ดีว่า ที่ว่าฟรีนั้นจริงหรือ
ภาระตัวแรก คือ ต้องเสียเวลาเรียนรู้กันอีกแล้ว ถ้าใช้ในงานง่ายๆ บวกลบคูณหาร คงเสียเวลาไม่เท่าไหร่ แต่ถ้าจะใช้กับงานยากๆ ขนาดที่ใช้ Excel แล้วยังพลาดแล้วพลาดอีกมาก่อน จะต้องใช้เวลาหาทางใช้โปรแกรมฟรีเหล่านั้นกันนานพอควรทีเดียว
ภาระตัวที่สอง คือ แล้วจะหาใครมาช่วยสอน มาหาทางช่วยชี้แนะทางประยุกต์ใช้ จะได้ประหยัดเวลาไม่ต้องมัวหาทางกันเอง คนที่จะมาสอนต้องรู้ลึก รู้จริง และเคยทำจริงๆมาก่อน ถ้าเคยใช้แล้วทำพลาดมาเยอะๆยิ่งดีมาก จะได้ไม่แนะนำวิธีที่จะพลาดอีก แต่คนที่ว่านี้จะหาได้จากที่ไหนกัน
ภาระตัวที่สาม คือ ถ้าจะช่วยตัวเอง เรียนรู้เองจากตำรา จะหาตำราที่เจาะลึกอธิบายวิธีใช้งานได้ละเอียดได้จากที่ไหน ต่อให้สามารถสอบถามจากอินเตอร์เน็ต จะมีใครที่จะเสนอหน้าออกมารับผิดชอบกับคำแนะนำของตัวเอง
ภาระตัวที่สี่ คือ ความเสี่ยงที่ต้องยอมรับ ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่โปรแกรมฟรีเหล่านั้น จะคำนวณผิดพลาดขึ้นมา ขนาด Excel ยังมี bug หรือข้อผิดพลาดในตัวโปรแกรมติดมาอยู่เสมอ ซึ่งทางบริษัทไมโครซอฟท์จะทยอยส่งโปรแกรมมา update แก้ไข bug เหล่านั้นตามมาในภายหลัง และยังมีความเสี่ยงอื่นๆอีก เช่น ผู้ที่สร้างของฟรีๆมาให้ใช้นั้น จะอยู่รอด อยู่คู่กับเราผู้ใช้งานไปได้อีกนานเพียงใด
ภาระตัวที่ห้า คือ ต้องรอกันอีกนานเท่าใดกว่าจะออกโปรแกรมรุ่นใหม่มาให้ใช้กันดีขึ้นกว่าเดิม ถ้าออกรุ่นใหม่เร็วไป หนังสือที่วางตลาดไปแล้วยังขายไม่หมดจะทำยังไง ถ้าโปรแกรมรุ่นใหม่มีเมนูต่างไปจากเดิมมากๆ ก็วุ่นเรียนรู้กันอีก แล้วจะทำให้หนังสือที่ขายไม่หมดนั้นขายไม่ออกอีกเลย เพราะรูปร่างหน้าตาของเมนูต่างไปจากเดิมเสียแล้ว ผู้เขียนตำราทั้งหลายต้องเตรียมตัวเตรียมใจไว้ก่อน
ภาระตัวที่หก คือ ถ้าผู้ใช้โปรแกรมฟรี ไม่สามารถหาทางประยุกต์ใช้ในงานของตน อาจจะพาลสรุปว่า โปรแกรมเหล่านั้นทำงานอย่างนั้นไม่ได้หรอก แล้วเลยต้องหันไปจ้างโปรแกรมเมอร์เขียนโปรแกรมมาใช้ในงานเฉพาะด้าน หรือสุดท้ายต้องหันไปซื้อโปรแกรมราคาแพงๆที่ฝรั่งเขาสร้างขึ้นมาขาย ราคาแพงเป็นแสนๆ แต่นำมาใช้ในงานของตนได้ไม่เต็มที่เสียอีก
ภาระตัวที่เจ็ด โปรแกรมฟรียังขาดเครื่องไม้เครื่องมืออัตโนมัติหลายๆอย่างเช่นที่ Excel มี เช่น Add-Ins Solver และ Add-Ins อื่นๆอีกมากมายซึ่งค้นหา download ได้ฟรีจากอินเตอร์เน็ต
ภาระตัวที่แปด คือ อดใช้ของฟรีอื่นๆซึ่งอาจมีค่ามากกว่าตัวโปรแกรมที่ใช้เสียอีก เพราะเนื่องจากมีผู้สร้างเว็บ Excel มากรายที่ให้ทั้งเนื้อหาความรู้ ให้คำแนะนำ ตลอดจนให้ download โปรแกรมฟรีๆมาใช้งาน โดยเฉพาะจากเว็บของ Microsoft เองก็ให้ข้อมูลมากมายจนอ่านไม่หมด
ภาระตัวที่เก้า คือ การเปลี่ยนแปลงวิธีใช้คอมพิวเตอร์ในอนาคต จะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมจากหน้ามือเป็นหลังมือหรือไม่ ผู้สร้างโปรแกรมฟรีสัญญาไว้หรือไม่ว่าจะพัฒนาโปรแกรมให้มีความยืดหยุ่นสามารถนำมาใช้กับโทรศัพท์มือถือหรือแม้แต่โทรทัศน์
